Het nieuws lezen: online versus offline

Tegenwoordig wordt er meer van nieuwe gadgets gebruik gemaakt dan ooit tevoren. Muziek wordt geluisterd via iPods, brieven zijn vervangen door e-mails, colleges worden gegeven via smartboards, spellen worden gespeeld op tablets, boeken worden gelezen op e-readers en ook kranten gaan over op online versies. Qua grootte en gewicht zijn de nieuwste gadgets handig; in plaats van de vele cd’s die vroeger ruimte innamen in de kast, neemt nu de iPod slechts een bescheiden plaats in. Voor het gewicht en de ruimte die men vroeger kwijt was aan boeken in de vakantiekoffer, is nu een e-reader een handige oplossing. Bovendien is het ook milieuvriendelijker; door boeken en kranten op tablets te lezen, worden er vele vellen papier bespaard. Niet alleen jongeren maken gebruik van deze gadgets; ook ouderen kunnen steeds beter met tablets en e-readers overweg. Daarnaast is het nieuws online veel actueler dan het nieuws in de krant. Kijk je regelmatig op de website of de app van nu.nl om het nieuws in de gaten te houden, dan is het nieuws dat de volgende dag in de krant staat waarschijnlijk al oud nieuws voor je. Alle belangrijke zaken die in de krant staan, heb je immers al lang op het internet gelezen. Of toch niet?

De verschillen tussen online en offline het nieuws lezen

In een podcast van Onder Mediadoctoren bespreken communicatiewetenschappers de verschillen tussen de online en de offline krant. Zo staan bepaalde online artikelen niet in de papieren versie van de krant, maar zijn er ook papieren artikelen die online niet te vinden zijn. Online zijn diverse aanvullingen op artikelen te vinden, zoals reacties en gerelateerde artikelen die in de papieren versie niet voorkomen. Bovendien lees je online anders dan op papier; je moet immers klikken in plaats van bladeren.
Daarnaast benoemen de communicatiewetenschappers verschillen in doelgroep, redacties en content, maar stellen zij ook dat de informatie die krantenlezers werkelijk opdoen, eigenlijk behoorlijk oppervlakkig is. Papieren kranten hebben een hogere status dan online kranten. Uiteindelijk is volgens de wetenschappers het verschil tussen de online krant en de papieren krant het verdienmodel. Op dit moment zijn de online versies van krantenabonnementen goedkoper dan de papieren versies van bijvoorbeeld de abonnementen bij de Telegraaf, volgens marketingplatform Cebuco de meest gelezen krant van Nederland. Maar de goedkoopste manier is natuurlijk om de artikelen gratis op de internetsite van een krant te lezen.
Online lezen is een andere manier van lezen dan het traditioneel lezen, maar hierdoor ontstaat er ook een andere manier van denken. Waar je bij een krant maar vanuit een oogpunt het nieuws leest, kun je via het internet verschillende krantenberichten over hetzelfde onderwerp vinden, met daarbij de reacties van anderen. Hierdoor is het mogelijk om vanuit een ander standpunt ergens naar te kijken. Daarnaast krijg je online alleen het nieuws wat je opzoekt, terwijl je in de papieren krant het nieuws krijgt wat de journalisten voor je uitgezocht hebben.

Wat is beter? Online of offline het nieuws lezen?

Maar zijn online versies eigenlijk wel zo goed als offline versies? Onderzoekers aan Nederlandse universiteiten toonden aan dat er weinig verschil bestaat tussen het online of offline lezen van een krant. Hoewel mensen online langer lezen op de voorpagina, onthouden en begrijpen ze minder van wat er werkelijk op die pagina staat. Ook in de Verenigde Staten is onderzoek gedaan naar het verschil tussen online en offline kranten. Hieruit blijkt dat mensen die de papieren krant lezen, meer nieuwsartikelen onthouden dan degenen die het nieuws online lazen. Bovendien onthouden mensen die de papieren krant lezen ook meer belangrijke punten uit de artikelen. Ook werd er in dit onderzoek geen bewijs gevonden dat online mogelijkheden, zoals gerelateerde links en reacties, leiden tot het beter onthouden van het nieuws. Daarnaast gebeurt het regelmatig dat mensen multitasken op het moment dat ze een krantenartikel online lezen: zo zullen ze niet alleen het artikel open hebben staan op hun tablet, maar ook hun email, Facebook of andere programma’s, waardoor ze sneller afgeleid zijn.

De toekomst

In de toekomst is het maar de vraag wat er met de papieren krant gaat gebeuren. Hoewel nieuws online goedkoper is om te lezen, het online makkelijker is om gerelateerde informatie te vinden en er gemakkelijk een selectie gemaakt kan worden van wat je wil lezen, zullen er altijd mensen blijven die liever traditioneel de papieren versie van de krant lezen bij een kopje koffie. Omdat steeds minder mensen zich abonneren op een papieren krant, is het maar de vraag of de groep papieren krantenlezers die uiteindelijk overblijft, groot genoeg is voor de kranten om een papieren versie te behouden.

Bron: D’Haenens, L., Jankowski, N., & Heuvelman, A., (2004). News in online and print newspapers: Differences in reader consumption and recall. New Media & Society, 6(3), 363-382.