zondag 6 oktober 2013

Kopjes: te veel of te weinig?


Komt het gevoel je bekend voor dat je online een tekst wilt lezen, maar dat je het toch uitprint om het zo gemakkelijker te kunnen bestuderen? Waarom doen we dat eigenlijk?
Het is goed mogelijk dat dit komt doordat we als lezers gewend zijn aan bepaalde structurele offline tekstelementen, zoals korte samenvattingen, kernzinnen en kopjes. Deze elementen geven ons een bepaald beeld over de inhoud en de structuur van de tekst.  Eerder onderzoek heeft al vaak naar de effecten van deze tekstkenmerken gekeken, maar hierbij wordt vaak alleen aandacht aan geprinte teksten besteed. Drie onderzoekers van de Universiteit van Washington hebben onderzoek gedaan naar het effect van de frequentie van kopjes op het tekstbegrip van de lezers, waarbij zowel naar online als offline teksten is gekeken.

Maar wat is het nut van kopjes eigenlijk?

Een voorbeeld van kopjes in zowel een online als offline tekst
Kopjes helpen ons als lezer om tekst te coderen, zodat we de informatie vasthouden en terug kunnen vinden. Daarnaast helpen kopjes in geprinte teksten om te bepalen welke informatie belangrijk is om te lezen. 

 Het onderzoek

Studenten van de Universiteit van Washington hebben aan de online of de offline versie van het onderzoek deelgenomen en kregen twee medische teksten over een gewrichtsontsteking te lezen. Om het effect van kopjes te onderzoeken, hadden de onderzoekers het aantal kopjes in de tekst gevarieerd. Dit betekende dat de studenten teksten met geen kopjes, een klein aantal kopjes (per 300 woorden), een gemiddeld aantal kopjes (per 200 woorden) of met veel kopjes lazen (per 100 woorden). Uit het onderzoek blijkt dat de geprinte teksten sowieso beter worden begrepen dan dezelfde online teksten. Bij een geprinte tekst heeft het aantal kopjes niet zoveel invloed op het begrip, maar bij online teksten ligt dit een stuk anders. De online teksten werden het best begrepen bij een gemiddeld aantal kopjes en de mensen begrepen aanzienlijk minder van de tekst als er veel of juist geen kopjes in de teksten stonden.  

Schrijftips

Als je een online tekst wilt schrijven, is het niet aan te raden om klakkeloos de offline versie van de tekst online te zetten. Bij geprint werk is het een stuk makkelijker om een overzicht van de tekst te krijgen, omdat een pagina in één keer kan worden bekeken. Online lezers hebben dit voordeel niet en moeten bij veel informatie vaker scrollen. Het is dus handig om voor deze doelgroep voldoende en duidelijke structuurelementen in de tekst aan te brengen, zodat je tekst zo goed mogelijk begrepen wordt. In het geval van het kopgebruik is het raadzaam om per 200 woorden een nieuw kopje te maken.

 Meer weten?

Het goed toepassen van kopjes speelt een belangrijke rol bij het toegankelijk maken van een website voor mensen met een functiebeperking. Wil je meer informatie hierover bekijk dan eens de onderstaande Youtube-video.  





Bron: Bartell, A. L., Schultz, L. D., & Spyridakis, J. H. (2006). The effect of heading frequency on comprehension of print versus online information. Technical Communication, 53(4), 416-426.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten