Structuur op je website: Hyperlink tips.

Herken je de situatie waarin je je vader, moeder of grootmoeder probeert uit te leggen hoe ze online hun bankzaken kunnen regelen, muziek kunnen luisteren of filmpjes kunnen bekijken? Je bent Google nog niet uit of het begint al: ‘Ho ho ho, je gaat veel te snel!’. Het is ook niet makkelijk voor ze. Internetpagina’s zijn een stuk complexer dan gewone boeken of tijdschriften. Maar waarom eigenlijk?


Structuur in teksten: Geprinte teksten vs. teksten op het internet

In geprinte media worden lezers door de auteur door de tekst begeleid, door middel van onder andere paginanummers en hoofdstukken.  Dit worden ook wel lineaire teksten genoemd. Daarentegen zijn teksten op het internet vaak non-lineair. Dit houdt in dat de lezer zichzelf als het ware door de tekst begeleid. Lezers op het internet kunnen links gebruiken om naar nieuwe webpagina’s te gaan, ze kunnen knoppen gebruiken om terug of verder te gaan op een pagina of ze gebruiken een zoekbalk om bij het juiste onderwerp te komen. Door al het klikken, raken lezers soms totaal de weg kwijt op het internet. Ze weten niet meer waar ze zijn, waar ze vandaan komen of hoe ze op de pagina kunnen komen die ze nodig hebben. Daarnaast kunnen online teksten 'cognitieve overload' veroorzaken, wat wil zeggen dat het denkvermogen van de lezer te veel wordt belast. Er komt dan te veel informatie tot iemand of er wordt te veel van een persoon gevraagd. Dit kan resulteren in een situatie waarbij de lezer de informatie niet meer kan opnemen. Het is voor een web-designer daarom van essentieel belang dat een website een duidelijke navigatiestructuur heeft.

Onderzoek naar hyperlinks

Molbrand en Spyridakis deden onderzoek naar hoe web-designers deze cognitieve overload en desoriëntatie kunnen voorkomen. Zij focusten zich daarbij op hyperlinks, een soort van verbinding op een website. Wanneer een lezer hier op klikt, komt deze op een verbonden webpagina.

 Wanneer een online tekst duidelijke gestructureerd is, zouden mensen de website beter moeten begrijpen. Ook zou een goede structuur ervoor kunnen zorgen dat mensen meer rondspeuren (browsen) op de website. Een duidelijke structuur wordt volgens de twee onderzoekers gecreëerd door hyperlinks meer expliciet te maken. Hoe explicieter een hyperlink is, hoe duidelijker hier uit af te leiden is waar de link naartoe gaat en wat er voor informatie te vinden is. 

Verschillende soorten hyperlinks

Molbrand en Spyridakis maken onderscheid tussen vier verschillende soorten hyperlinks, waarbij de eerste het minst expliciet is en de laatste het meest:

1. Algemene links: algemene verbindingen zoals ‘vorige’ en ‘volgende’. Voorbeeld: Vorige blog.
2. Semantische expliciete links: onthullen de inhoud van de pagina waar die naartoe leidt. Voorbeeld: Er is al het een en ander verteld over het gebruik van kopteksten.
3. Organisatorische expliciete links: onthullen de locatie waar de link naartoe leidt. Voorbeeld: Ga naar de homepage.
4. Zowel semantische als organisatorische links: onthullen zowel de inhoud van de pagina als de locatie waar die naartoe leidt.Voorbeeld: Wilt u meer informatie over het leren op internet? Kijk dan op de blog van 6 oktober over e-learning.

Welke hyperlink is het beste?

Uit het onderzoek blijkt dat meer expliciete hyperlinks niet meer begrip veroorzaken en er niet voor zorgen dat mensen meer op de website browsen. Alleen organisatorische links leiden soms tot desoriëntatie. Mensen begrijpen deze hyperlinks het minst goed. Daarnaast blijkt uit het onderzoek dat vooral bij het gebruik van semantische en organisatorische links, mensen meer door de website browsen. Dit zou kunnen komen doordat mensen bij deze links meer zekerheid hebben over waar ze zich bevinden op de site en hoe ze de weg terug kunnen vinden. Hierdoor worden ze meer gestimuleerd om deze link te gebruiken.

Enkele tips

Hoewel het onderzoek niet aantoonde dat een hogere explicietheid van hyperlinks het begrip vergroot, hebben de onderzoekers op basis van het onderzoek nog enkele tips voor web designers:

1. Vermijd ambigue/verwarrende hyperlinks. De benaming van de link is de eerste stap naar of mensen dit begrijpen en of ze er op zullen klikken. Wanneer de benaming niet duidelijk is, zal deze stap niet worden genomen.
2. De standaard ‘volgende’ & ‘vorige’ hyperlinks worden gewaardeerd door web-gebruikers. Ze bevorderen het browsen door de website, omdat deze links bekend zijn bij de gebruikers.
3. Houd rekening met de achtergrond van je doelgroep! De ene is veel meer bekwaam met het gebruik van internet dan de ander en dit is ook te zien in hun gedrag op het internet.

Naast dit onderzoek uit tijdschrift Journal of Information Science, over het gebruik van expliciete hyperlinks zijn er nog veel meer onderzoeken gedaan naar het gebruik van hyperlinks op website. Zo wordt er in een scriptie aan de universiteit van Tilburg de locatie van een hyperlink besproken. Waar kan een hyperlink het best worden geplaatst op een beeldscherm ten opzichte van andere hyperlinks? Ook wordt er in een andere scriptie de markering van hyperlinks besproken. Kan een hyperlink beter opvallen door deze opvallend blauw te maken, of is het beter om deze hetzelfde te laten zoals de rest van de tekst? Er is dus nog genoeg informatie te lezen over verschillende soorten hyperlinks.


Bron: Mobrand, K. A., & Spyridakis, J. H. (2007). Explicitness of local navigational links: comprehension, perceptions of use, and browsing behavior. Journal of Information Science, 33, 41-61.